Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao một số video đạt triệu view chỉ sau vài giờ, trong khi nội dung của bạn dù hay vẫn không ai chú ý? Bí mật nằm ở công thức viết kịch bản storytelling – chìa khóa giúp kể chuyện một cách logic, hấp dẫn và chạm đến cảm xúc khán giả. Thực tế, theo HubSpot, nội dung storytelling tăng tương tác đến 25% so với bài viết thông thường. Trong bài này, tôi sẽ bật mí 5 công thức triệu view đã được chứng minh, từ cấu trúc 7 điểm đầy kịch tính đến Fichtean gây sốc ngay giây đầu tiên. Không chỉ vậy, bạn còn khám phá cách tâm lý học và công nghệ AI nâng tầm kịch bản của bạn. Đọc tiếp để biến ý tưởng thành nội dung không thể cưỡng lại!
Storytelling là gì và tại sao cần công thức viết kịch bản storytelling?
Storytelling là nghệ thuật kể chuyện nhằm truyền tải thông điệp, khơi gợi cảm xúc và tạo sự kết nối với khán giả. Trong thế giới nội dung số, nơi hàng triệu video và bài viết cạnh tranh mỗi ngày, công thức viết kịch bản storytelling trở thành công cụ không thể thiếu để biến ý tưởng thành câu chuyện lôi cuốn. Nó không chỉ giúp bạn kể chuyện hay mà còn đảm bảo nội dung có cấu trúc rõ ràng, dễ hiểu và đạt hiệu quả tối đa.
Vậy tại sao cần công thức? Hãy nghĩ xem: một câu chuyện lan man, thiếu cao trào sẽ nhanh chóng khiến người xem bỏ qua. Theo HubSpot, nội dung áp dụng storytelling tăng 25% tương tác so với dạng thông tin khô khan. Ví dụ thực tế, chiến dịch “Real Beauty” của Dove đã sử dụng kỹ năng kể chuyện để kể về hành trình thay đổi nhận thức vẻ đẹp, giúp doanh thu tăng từ 2,5 tỷ USD lên 4 tỷ USD trong 10 năm. Đó là minh chứng cho sức mạnh của một kịch bản được xây dựng bài bản.
Công thức như “3 hồi” hay “Fichtean” mang lại lợi ích rõ ràng: chúng định hướng bạn từ mở đầu cuốn hút, qua xung đột kịch tính, đến kết thúc đáng nhớ. Với người mới bắt đầu, đây là cách làm content storytelling hiệu quả mà không cần dựa vào bản năng. Hơn nữa, khi áp dụng đúng, bạn có thể tăng lượt xem video, giữ chân khán giả lâu hơn và biến họ thành người theo dõi trung thành. Bạn đã sẵn sàng để thử chưa?
Storytelling có sức mạnh vô cùng to lớn nhưng để một câu chuyện thực sự có hiệu quả, trước tiên, mọi người phải muốn lắng nghe nó.
Trong cuốn sách “The Science of Storytelling”, tác giả William Stor giải thích rằng sự tò mò là cảm xúc đầu tiên mà một người cần có trước khi họ thực sự quan tâm đến những gì bạn muốn nói.
Dưới đây là 5 cách để khơi gợi sự tò mò ngay từ câu mở đầu, giúp câu chuyện của bạn thu hút được sự chú ý.
- Một góc nhìn mới mẻ
- Một quan điểm bất ngờ
- Một số liệu thống kê mà họ chưa từng thấy trước đây
- “Mọi người nghĩ rằng cầu toàn là theo đuổi sự hoàn hảo – nhưng thật ra, đó là nỗi sợ bị chỉ trích.”
- “Bất ngờ: Một người trung bình dành hơn 6 năm cuộc đời chỉ để chờ đợi!”
- Đặt một câu hỏi
- Gợi ý về kết quả nhưng không cung cấp ngay câu trả lời
- “Hầu hết mọi người nghĩ rằng họ biết nguyên nhân gây kiệt sức – nhưng họ chỉ đúng một nửa mà thôi.”
- “Tôi đã thử cách này trong 7 ngày… và kết quả thực sự khiến tôi bất ngờ!”
- Mời gọi sự suy ngẫm
- Đưa ra một nghịch lý hoặc sự mâu thuẫn
- Đặt một ý tưởng mở để người nghe tự diễn giải
- “Tại sao nghỉ ngơi lại là một trong những điều khó làm nhất?”
- “Tại sao càng cố gắng cân bằng cuộc sống, bạn lại càng thấy mệt mỏi hơn?”
- Thách thức những giả định phổ biến
- Đặt câu hỏi mà không có câu trả lời rõ ràng
- “Nhiều người nghĩ rằng nỗi sợ thất bại khiến chúng ta trì hoãn, nhưng thực ra, đó là nỗi sợ thành công.”
- “Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao càng thành công, bạn càng cảm thấy cô đơn hơn?”
- Lật ngược những giả định phổ biến
- Chỉ ra các quan điểm đối lập
- Làm nổi bật một sự mâu thuẫn hoặc nghịch lý
- “Theo đuổi sự cân bằng có thể chính là lý do khiến bạn cảm thấy bế tắc.”
- “Những người thành công nhất không làm việc chăm chỉ – họ làm việc thông minh.”
Công thức 5C để tạo ra một câu chuyện hấp dẫn và thu hút
5C trong storytelling
Content kể chuyện vẫn luôn là một trong những content dễ chạm đến cảm xúc của nguời xem nhất. Bạn có thể đang làm cá nhân, hay đang làm cho doanh nghiệp, thì cũng có thể xem đây là chìa khoá tạo ra sự kết nối với khán giả.
Như Dr. Seuss đã từng nói: “Chẳng ai có thể là bạn tốt hơn chính bản thân bạn!” Bạn có thể đã nghe câu này nhiều lần rồi, nhưng điểm đặc biệt nhất của bạn chính là sự khác biệt so với mọi người, nên đừng ngại thể hiện nó ra nhé. Và thường mình thấy, cách dễ nhất để tạo nội dung độc đáo với giọng văn riêng là show mặt, giọng nói của mình.
Đây là công thức 5 C để tạo ra một câu chuyện hấp dẫn và thu hút đó. Mình sẽ giải thích từng chữ C một cách dễ hiểu nhất, kèm theo ví dụ cụ thể để bạn dễ hình dung nha:
1. NHÂN VẬT (CHARACTER): “Ai là người hùng trong câu chuyện của bạn?”
Nhân vật chính là yếu tố quan trọng nhất của câu chuyện. Đó có thể là bạn, hoặc một hình mẫu đại diện cho khán giả của bạn. Khi bạn xác định được nhân vật, bạn sẽ biết mình đang kể chuyện cho ai nghe, và câu chuyện sẽ tập trung vào ai.
Ví dụ thực tế: Nếu bạn làm kênh chia sẻ về Content. Nhân vật chính là “Một nhà sáng tạo nội dung mới vào nghề”. Vì bài viết này dành cho những người mới bắt đầu làm sáng tạo nội dung, việc chọn nhân vật như vậy sẽ giúp người đọc cảm thấy gần gũi và dễ dàng đồng cảm. Bạn có thể hình dung nhân vật này như một người bạn mới bước chân vào lĩnh vực này, còn nhiều điều chưa biết và đang tìm cách phát triển.
2. BỐI CẢNH (CONTEXT): “Câu chuyện này diễn ra ở đâu? Khi nào? Trong tình huống nào?”
Giải thích cặn kẽ: Bối cảnh giống như phông nền cho câu chuyện. Nó giúp người nghe hình dung được không gian và thời gian mà câu chuyện xảy ra. Bối cảnh càng rõ ràng, câu chuyện càng trở nên sống động và dễ khiến người nghe nhập tâm.
Ví dụ thực tế: Bối cảnh ở đây là “Khoảng một năm trước khi bắt tay vào xây kênh, tôi luôn thấy đầu óc trống rỗng mỗi khi nghĩ ý tưởng”. Bối cảnh này cho thấy nhân vật đang ở giai đoạn đầu của sự nghiệp sáng tạo nội dung, và họ chưa có nhiều kỹ năng. Rất nhiều người, đặc biệt là những ai mới bắt đầu sáng tạo nội dung, đều từng trải qua cảm giác “bí ý tưởng” như thế này. Khi bạn bắt đầu câu chuyện bằng một bối cảnh dễ đồng cảm như vậy, người đọc sẽ cảm thấy gần gũi và dễ dàng kết nối với bạn. Họ sẽ nghĩ: “À, thì ra mình không cô đơn, người này cũng từng giống mình!”.
3. XUNG ĐỘT (CONFLICT): “Vấn đề khó khăn mà nhân vật đang gặp phải là gì?”
Xung đột chính là yếu tố tạo nên sự hấp dẫn cho câu chuyện. Nếu thiếu xung đột, câu chuyện sẽ trở nên nhàm chán và thiếu đi sự kịch tính. Xung đột có thể là một vấn đề, một khó khăn, hoặc một thử thách mà nhân vật cần vượt qua.
Ví dụ thực tế: Xung đột ở đây là “Bạn bắt đầu chán nản, trước đây ngày đăng 2 bài thì bây giờ 1 tuần, rồi 2 tuần, thậm chí cả tháng không đăng nổi 1 bài. Điều này hiện lên khuôn mặt bạn đến nỗi bạn cũ gặp lại nghi bạn đã trải qua biến cố gì lớn lắm, không còn tươi tắn như xưa”. Trong câu chuyện của bạn, xung đột là sự bế tắc trong việc tìm ý tưởng, dẫn đến cảm giác chán nản. Đây là một vấn đề rất “đau đầu” với người làm content, đặc biệt là khi mới bắt đầu. Xung đột này khơi gợi sự tò mò: liệu bạn có vượt qua được không? Bằng cách nào? Nó tạo ra một “lực đẩy” khiến câu chuyện trở nên hấp dẫn hơn.
4. CAO TRÀO (CLIMAX): “Giải pháp nào giúp nhân vật vượt qua khó khăn và thành công?”
Cao trào là điểm quan trọng nhất của câu chuyện, nơi nhân vật tìm ra cách giải quyết xung đột. Đây là lúc bạn chia sẻ bí quyết, hướng dẫn khán giả cách vượt qua những khó khăn tương tự. Cao trào càng giá trị, câu chuyện càng trở nên hữu ích và đáng nhớ. Cao trào là “điểm sáng” của câu chuyện, nơi nhân vật tìm ra lối thoát.
Ví dụ: “Sau đó, bạn quyết định thay đổi cách tiếp cận. Thay vì cố gắng nghĩ ra những ý tưởng ‘đao to búa lớn’, bạn bắt đầu tập trung vào những câu chuyện nhỏ nhặt trong cuộc sống hàng ngày của mình. Bạn thử chia sẻ những trải nghiệm cá nhân, những khó khăn và cả những khoảnh khắc hài hước trong cuộc sống. Bạn cũng học cách lắng nghe khán giả, tìm hiểu xem họ thực sự quan tâm đến điều gì.”
5. KẾT THÚC (CLOSURE): “Kết quả cuối cùng của câu chuyện là gì? Bạn muốn gửi thông điệp gì đến khán giả?”
Kết thúc là phần cuối của câu chuyện, nơi bạn tóm tắt lại những gì đã xảy ra và đưa ra bài học. Kết thúc cần phải trọn vẹn, ý nghĩa và tạo ấn tượng để câu chuyện đọng lại trong tâm trí người nghe. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để bạn kêu gọi hành động, khuyến khích khán giả làm theo những gì bạn muốn.
Ví dụ thực tế: Kết thúc là “Thật bất ngờ, những video kể chuyện đời thường của bạn lại được khán giả đón nhận nhiệt tình. Mọi người cảm thấy gần gũi, đồng cảm với những câu chuyện của Bạn. Kênh của bạn dần dần phát triển, và bạn không còn phải ‘vật vã’ mỗi khi nghĩ ý tưởng nữa. bạn nhận ra rằng, đôi khi, chính những câu chuyện chân thật nhất lại là những nội dung ‘ăn khách’ nhất.”
Tóm lại: 5 chữ C này giống như 5 mảnh ghép để tạo nên một câu chuyện hoàn chỉnh và thu hút. Khi bạn hiểu rõ và áp dụng linh hoạt công thức này, bạn sẽ dễ dàng tạo ra những nội dung kể chuyện chất lượng, hấp dẫn và được khán giả yêu thích!
Thêm 1 ví dụ khác cho mọi người hiểu nè:
| Tên mình là Lan, 25 tuổi, đúng chuẩn dân văn phòng chân chính. Khoản bếp núc á? Thôi xin kiếu! Chỉ cần nghĩ đến việc phải xắn tay áo vào bếp thôi là mình đã thấy cả bầu trời u ám rồi. [NHÂN VẬT]. Ấy vậy mà, đời đúng là chẳng ai nói trước được chữ ngờ. Sinh nhật mẹ sắp tới, cả nhà quyết định làm một bữa tiệc ấm cúng tại gia. Và thế là, không ai bảo ai, mọi ánh mắt đổ dồn về phía mình. Mẹ còn nhấn nhá thêm câu: ‘Con gái lớn rồi, phải biết vào bếp chứ!’. Nghe xong, tim mình như rớt bịch xuống đáy vực. Nấu ăn á? Ngoài món mì tôm thần thánh ra thì mình có biết làm cái gì đâu! [BỐI CẢNH]
Nhưng thôi, đã đâm lao thì phải theo lao. Quyết tâm chiều lòng mẹ, mình bắt đầu lục tung internet, tìm kiếm đủ các công thức nấu ăn từ Á sang Âu. Video hướng dẫn thì xem liên tù tì, đến nỗi mắt mũi kèm nhèm. Rồi thì cũng hăm hở xông vào bếp, thực hành ngay và luôn. Nhưng đời không như là mơ, chảo cá vừa đặt lên bếp đã xèo xèo cháy khét lẹt, khói um cả nhà. Đến món gà luộc, tưởng dễ ăn ai ngờ lại sống nhăn răng, thịt đỏ hỏn. Món rau xào thì thôi rồi, mặn muối bỏ biển, ăn một miếng mà tái mét cả mặt. Cả cái bếp sau một hồi vật lộn thì chẳng khác nào bãi chiến trường, còn đồ ăn thì… thôi không dám nhắc đến nữa. Nhìn thành quả mà mình mướt mải cả buổi, tự dưng nước mắt mình chực trào ra. Chắc mình vô dụng thật rồi, đến nấu ăn cũng không xong. Thôi thì bỏ cuộc cho xong, nghĩ đến thôi đã thấy nản toàn tập.” [XUNG ĐỘT] “Đúng lúc mình đang tuyệt vọng nhất, định bật khóc đến nơi, tự dưng hình ảnh bà ngoại lại hiện lên trong đầu. Ngày xưa, bà mình nấu ăn ngon có tiếng cả vùng. Món nào bà làm cũng xuất sắc, ai ăn cũng phải gật gù khen ngợi. Nhớ đến bà, mình như vớ được vàng. Không chần chừ gì nữa, mình nhấc máy gọi ngay cho bà. Vừa nghe tiếng bà thôi là giọng mình đã nghẹn ngào rồi. Mình thút thít kể hết nỗi khổ bếp núc của mình, từ rán cá cháy đến luộc gà sống. Tưởng bà sẽ cười mình vụng về, ai ngờ bà lại nhẹ nhàng an ủi, rồi từ tốn chỉ cho mình từng li từng tí. Bà dặn phải chọn đồ tươi ngon thế nào, nêm nếm gia vị ra sao, rồi còn bật mí cả những mẹo nhỏ gia truyền để nấu ăn không bị fail. Nghe bà nói mà lòng mình như ấm lại, tự dưng thấy có động lực hẳn.” [CAO TRÀO] “Thế là, với bí kíp của bà ngoại, cộng thêm mấy ngày cày cuốc trong bếp, mình quyết tâm làm lại từ đầu. Lần này thì khác hẳn, mình làm theo đúng lời bà dặn, từng bước từng bước một. Và kỳ diệu thay, món cá rán không còn cháy nữa, gà luộc thì chín tới vừa đẹp, rau xào cũng vừa miệng ngon lành. Đến hôm sinh nhật mẹ, mình tự tin bày ra một mâm cơm hoành tráng toàn những món mình tự làm. Mẹ mình nhìn mâm cơm mà mắt chữ O mồm chữ A, ngạc nhiên không nói nên lời. Cả nhà ai cũng trầm trồ khen ngon, bảo ‘Không ngờ con gái vụng về ngày nào giờ lại nấu ăn giỏi thế!’. Nghe mọi người khen mà lòng mình phơi phới vui sướng, bao nhiêu công sức bỏ ra coi như được đền đáp xứng đáng. Từ hôm đó, mình yêu bếp luôn, cứ rảnh là lại lọ mọ vào bếp thử nghiệm món này món kia. Hóa ra, nấu ăn cũng không khó nhằn như mình tưởng, chỉ cần có tâm và chịu khó học hỏi một chút thôi là mình cũng có thể biến hình thành vua đầu bếp được đó chứ!” [KẾT THÚC] |
Một số lưu ý khác để làm tốt dạng này:
A. Làm chủ câu hook
Mình vẫn luôn nhấn mạnh rằng hook, hay tiêu đề, đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Nó chính là yếu tố quyết định liệu nội dung của bạn có được chú ý và thành công hay không đó.
Bạn có thể xem thêm bài này: Chỉ biết cách tạo câu hook cho video là chưa đủ, đây là bước tiếp theo
1. Cho người xem Lý do để họ quan tâm nội dung của bạn ngay lập tức!
Ví dụ cụ thể:
- Bí quyết ngủ ngon: Thay vì bắt đầu bằng “Chào mọi người, hôm nay mình sẽ chia sẻ về cách ngủ ngon…”, hãy thử: “Mất ngủ triền miên? Xem ngay video này để có giấc ngủ ngon chỉ sau 5 phút!” (Câu này đánh trực tiếp vào vấn đề mất ngủ và hứa hẹn giải pháp nhanh chóng).
- Cách trang điểm tự nhiên: Thay vì nói “Hôm nay mình sẽ hướng dẫn trang điểm tự nhiên…”, hãy thử: “Bạn có muốn trang điểm xinh như không trang điểm? Bí quyết nằm ở đây!” (Câu này gợi sự tò mò về bí quyết và đánh vào mong muốn trang điểm đẹp tự nhiên).
- Làm bánh mì tại nhà: Thay vì nói “Hôm nay mình sẽ làm bánh mì…”, hãy thử: “Thèm bánh mì nóng hổi thơm ngon? Tự làm tại nhà siêu dễ, không cần lò nướng!” (Câu này đánh vào cảm giác thèm ăn và nhấn mạnh tính dễ làm, không cần thiết bị phức tạp).
- 5 lỗi thường gặp khi chụp ảnh bằng điện thoại: Thay vì tiêu đề đơn giản “5 Lỗi Chụp Ảnh Điện Thoại”, hãy thử: “Đừng để 5 LỖI NÀY ‘phá hỏng’ bức ảnh của bạn! Vuốt sang để biết cách khắc phục ngay!” (Tiêu đề cảnh báo lỗi và kêu gọi hành động vuốt sang).
- Cách tiết kiệm tiền hiệu quả: Thay vì tiêu đề chung chung “Cách Tiết Kiệm Tiền”, hãy thử: “Bạn có đang ‘chật vật’ vì tiền? 5 CÁCH này sẽ giúp bạn ‘thoát nghèo’ nhanh chóng! Xem ngay!” (Tiêu đề đánh vào nỗi lo tài chính và hứa hẹn giải pháp “thoát nghèo”).
- Bài tập giảm mỡ bụng tại nhà: Thay vì tiêu đề “Bài Tập Giảm Mỡ Bụng”, hãy thử: “Bụng mỡ ‘lâu năm’ cũng ‘bay biến’ chỉ sau 7 ngày với BÀI TẬP NÀY! Thử ngay kẻo lỡ!” (Tiêu đề hứa hẹn kết quả nhanh chóng và tạo cảm giác cấp bách).
2. Loại bỏ sự rườm rà.
Đừng mất thời gian vào những lời mở đầu sáo rỗng như “Chào mọi người”, “Hôm nay mình rất vui được…”, hãy đi thẳng vào vấn đề chính, đưa ra một tuyên bố hấp dẫn hoặc thú vị ngay lập tức!
Ví dụ cụ thể:
- Thay vì: “Chào mọi người, hôm nay mình sẽ hướng dẫn các bạn cách làm món sinh tố giảm cân siêu ngon và hiệu quả nhé!”. Hãy bắt đầu bằng: “Giảm 3kg trong 1 tuần chỉ với món sinh tố này! Tin được không?” (Vào thẳng lợi ích giảm cân và tạo sự nghi ngờ tích cực).
- Thay vì: “Xin chào tất cả các bạn, rất vui được gặp lại các bạn trên kênh của mình. Hôm nay mình sẽ chia sẻ 5 ứng dụng chỉnh ảnh đẹp miễn phí mà mình hay dùng.”. Hãy bắt đầu bằng: “5 ỨNG DỤNG CHỈNH ẢNH ‘thần thánh’ biến ảnh thường thành ảnh ‘nghệ thuật’ – Miễn phí 100%!” (Nhấn mạnh vào lợi ích thần thánh, nghệ thuật và miễn phí).
- Thay vì trang đầu: “Bí quyết học tiếng Anh hiệu quả”. Hãy làm trang đầu: “KHÔNG CẦN ‘cày ngày cày đêm’
- Đây là BÍ QUYẾT HỌC TIẾNG ANH HIỆU QUẢ NHẤT!” (Phủ nhận cách học vất vả và hứa hẹn bí quyết hiệu quả).
- Thay vì trang đầu: “7 Món ăn vặt healthy cho dân văn phòng”. Hãy làm trang đầu: “DÂN VĂN PHÒNG ‘thèm ăn vặt’ – Đừng lo! 7 MÓN HEALTHY này vừa ngon vừa dáng đẹp!” (Nhắm trực tiếp vào đối tượng dân văn phòng và giải quyết vấn đề thèm ăn vặt mà vẫn giữ dáng).
B. Chạm đến cảm xúc.
Để nội dung của bạn thực sự “ghi điểm” trong lòng khán giả, hãy khiến nó chạm đến cảm xúc của họ. Viết sao cho người xem cảm thấy như đang sống trong câu chuyện của bạn, tò mò muốn biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo và câu chuyện sẽ kết thúc như thế nào!
1. Mở lòng chia sẻ những yếu đuối của bạn.
Đừng ngại thừa nhận rằng bạn cũng từng có lúc gặp khó khăn, từng thất bại. Chia sẻ những điều đó không làm bạn yếu đi, mà ngược lại, nó cho khán giả thấy bạn cũng là người bình thường như họ, có những lúc “lên voi xuống chó”. Chính sự chân thật đó sẽ làm cho nội dung của bạn trở nên hấp dẫn và đáng tin hơn đó!
Ví dụ:
- Vượt qua nỗi sợ nói trước ống kính: Thay vì chỉ khoe những video tự tin, chuyên nghiệp, bạn có thể chia sẻ: “Thật sự là trước đây mình rất sợ quay video. Mỗi lần đứng trước camera là tay chân run lẩy bẩy, nói năng thì lắp bắp. Mình đã từng rất tự ti về giọng nói và ngoại hình của mình, thậm chí có lúc muốn bỏ cuộc luôn ấy. Nhưng rồi…” (Sau đó bạn kể tiếp hành trình vượt qua nỗi sợ của mình).
- Khởi nghiệp kinh doanh online: Thay vì chỉ kể về thành công và lợi nhuận, bạn có thể chia sẻ: “Những ngày đầu khởi nghiệp thật sự rất khó khăn. Mình đã từng ‘đốt’ rất nhiều tiền vào quảng cáo mà không hiệu quả, hàng tồn kho thì chất đống, đêm nào cũng mất ngủ vì lo lắng. Đã có lúc mình nghĩ đến việc đi làm thuê cho xong, nhưng…” (Sau đó bạn kể tiếp cách bạn vượt qua giai đoạn khó khăn đó).
- Học một kỹ năng mới (ví dụ: vẽ, đàn guitar): Thay vì chỉ khoe thành quả vẽ đẹp, đàn hay, bạn có thể chia sẻ: “Thời gian đầu học vẽ thật sự ‘vật vã’. Mình vẽ đi vẽ lại một bức tranh mà vẫn không ra hồn, màu sắc thì lem nhem, tỉ lệ thì sai bét. Mình đã từng rất nản và nghĩ rằng mình không có năng khiếu, nhưng…” (Sau đó bạn kể tiếp quá trình kiên trì luyện tập và tiến bộ của mình).
2. Khuyến khích khán giả chia sẻ kinh nghiệm của chính họ.
Nếu bạn đã kể một câu chuyện hay và chạm đến cảm xúc của khán giả, họ sẽ rất muốn chia sẻ những trải nghiệm tương tự của họ trong phần bình luận đó! Hãy tạo cơ hội và khuyến khích họ “mở lòng” bằng những câu hỏi gợi mở hoặc lời kêu gọi chia sẻ.
Ví dụ:
- Sau khi chia sẻ câu chuyện vượt qua nỗi sợ nói trước ống kính, bạn có thể hỏi: “Có ai ở đây cũng từng sợ quay video như mình không? Hãy chia sẻ nỗi sợ lớn nhất của bạn khi làm video là gì nhé, và bạn đã vượt qua nó như thế nào?”
- Sau khi chia sẻ câu chuyện khởi nghiệp khó khăn, bạn có thể hỏi: “Những ai đang khởi nghiệp kinh doanh online thì ‘điểm danh’ nào! Hãy chia sẻ khó khăn lớn nhất mà bạn đang gặp phải, biết đâu chúng ta có thể cùng nhau tìm ra giải pháp!”
- Sau khi chia sẻ câu chuyện học vẽ ‘vật vã’, bạn có thể hỏi: “Có ai đang học vẽ hoặc học một kỹ năng mới nào không? Hãy chia sẻ những khó khăn và cả những niềm vui nho nhỏ của bạn trong quá trình học tập nhé!”
Nguồn: Nghề Content
5 Công thức viết kịch bản storytelling giúp bạn đạt triệu view
1. Cấu trúc 7 điểm – Kịch bản chiều sâu cho câu chuyện dài
Nếu bạn muốn kể một câu chuyện dài, đầy cảm xúc và để lại dấu ấn sâu đậm, cấu trúc 7 điểm là lựa chọn hoàn hảo trong công thức viết kịch bản storytelling. Công thức này bao gồm: mở đầu cuốn hút, cao trào 1 gây bất ngờ, thắt 1 tạo xung đột, bước ngoặt thay đổi hướng đi, thắt 2 đẩy căng thẳng lên đỉnh điểm, bước ngoặt 2 giải quyết bất ngờ, và kết thúc để lại bài học. Ví dụ, “Tôi từng phá sản, mất tất cả… nhưng đây là cách tôi trở lại mạnh mẽ hơn!” là một kịch bản điển hình.
Cấu trúc này giữ khán giả theo dõi bằng cách xen kẽ kịch tính và bất ngờ. Nó đặc biệt phù hợp cho video YouTube hoặc phim ngắn, nơi bạn có thời gian xây dựng storytelling content sâu sắc. Tuy nhiên, cần lưu ý: nếu không có bước ngoặt đủ mạnh, câu chuyện có thể trở nên dài dòng. Để tối ưu, hãy thử áp dụng vào câu chuyện cá nhân – như cách một YouTuber Việt chia sẻ hành trình từ nợ nần đến thành công, đạt 2 triệu view chỉ trong 1 tháng.
MẪU:
| Câu chuyện 7 điểm
Dành cho những câu chuyện dài, công thức này giúp giữ sự kịch tính bằng những tình tiết xoay chuyển liên tục.
Ví dụ: “Tôi đã từng phá sản, mất hết tất cả… Nhưng đây là cách tôi trở lại mạnh mẽ hơn!”
Ứng dụng: Câu chuyện cá nhân, video truyền cảm hứng, phim ngắn. |
2. Fichtean – Kịch tính tức thì cho video ngắn
Khi thời gian chỉ có vài giây để gây ấn tượng, Fichtean là công thức viết kịch bản storytelling lý tưởng cho video ngắn. Công thức này đi thẳng vào hành động: bắt đầu nhanh bằng một tình huống kịch tính, tăng cường xung đột qua từng khoảnh khắc, rồi giảm dần đến kết luận mạnh mẽ. Ví dụ: “Tôi thử ăn mì cay cấp 10 và suýt khóc” – ngay từ giây đầu, khán giả đã bị cuốn vào.
Phù hợp với TikTok hay Reels, Fichtean tận dụng tối đa thời gian chú ý ngắn ngủi (8 giây, theo Adweek 2024) để tạo nội dung kể chuyện video ngắn triệu view. Bí quyết là dùng câu hook mạnh như “Tôi suýt bỏ cuộc vì…” kết hợp hiệu ứng âm thanh gây sốc. Case study: Một TikToker Việt áp dụng Fichtean cho thử thách “24 giờ sống không điện thoại”, đạt 1,5 triệu view trong 48 giờ.
MẪU:
Nếu bạn muốn video của mình kịch tính và khiến người xem không thể dừng lại, công thức này là lựa chọn hoàn hảo.
Ví dụ: “Tôi đã thử ăn mì cay cấp độ 10 và đây là điều xảy ra…”
Ứng dụng: Thử thách, nội dung phản ứng (reaction), video hành động cao. |
3. Cấu trúc 3 hồi – Hành trình lôi cuốn mọi khán giả
Cấu trúc 3 hồi là một trong những công thức viết kịch bản storytelling phổ biến nhất, được sử dụng rộng rãi từ phim ảnh đến nội dung số, nhờ khả năng tạo ra hành trình cuốn hút. Công thức gồm ba phần: mở đầu giới thiệu bối cảnh, xung đột làm tăng căng thẳng, và giải quyết mang lại kết quả đáng nhớ. Ví dụ: “Tôi thử sống 7 ngày không mạng xã hội” – ngày đầu dễ dàng, nhưng đến ngày thứ 3 tôi gần như phát điên, cuối cùng phát hiện cách cân bằng cuộc sống số.
Phù hợp với vlog YouTube hay bài blog, cấu trúc này giúp bạn cách làm content storytelling vừa dễ hiểu vừa truyền cảm hứng. Theo Forrester (2023), nội dung có hành trình rõ ràng tăng 15% tỷ lệ giữ chân khán giả. Để tối ưu, hãy thêm một câu CTA như “Bạn có dám thử không?” ở phần giải quyết.
MẪU:
Đây là một trong những công thức kể chuyện được sử dụng rộng rãi trong phim ảnh và nội dung viral. Nó tạo ra một hành trình lôi cuốn mà khán giả không thể rời mắt.
Ví dụ ứng dụng
Giải quyết: “Nhưng rồi tôi phát hiện ra một điều thay đổi hoàn toàn cách tôi sử dụng công nghệ…” |
4. Trước và Sau – Thuyết phục bằng kết quả rõ ràng
Nếu bạn muốn khán giả thấy giá trị thực tế, Trước và Sau là công thức viết kịch bản storytelling hoàn hảo để thuyết phục. Công thức gồm: mô tả vấn đề ban đầu (Trước), kết quả sau khi giải quyết (Sau), và cầu nối là các bước thực hiện. Ví dụ: “Trước đây tôi đăng bài mỗi ngày nhưng chẳng ai quan tâm, giờ tôi có 100K followers nhờ 3 chiến lược đơn giản.”
Công thức này lý tưởng cho bài review sản phẩm hoặc chia sẻ kinh nghiệm storytelling trên Instagram, blog. Số liệu minh chứng: Stackla (2022) cho thấy 68% người dùng tin tưởng hơn khi thấy sự thay đổi rõ rệt. Bí quyết là dùng số liệu cụ thể (VD: “Tăng 50% tương tác”) để tăng độ tin cậy.
MẪU:
Cấu trúc này giúp khán giả cảm nhận rõ rệt sự khác biệt trước và sau khi áp dụng giải pháp mà bạn chia sẻ.
Ví dụ: “Làm sao tôi tăng 100K followers chỉ trong 6 tháng…”
Ứng dụng: Nội dung chia sẻ bí quyết, review sản phẩm, kinh nghiệm cá nhân. |
5. Xếp hạng – Danh sách dễ tiêu hóa, giữ chân người xem
Xếp hạng là công thức viết kịch bản storytelling đơn giản nhưng hiệu quả, đặc biệt khi bạn muốn cung cấp giá trị nhanh chóng. Công thức gồm: giới thiệu lý do danh sách quan trọng, liệt kê các mục theo thứ tự, và kết luận với lời khuyên. Ví dụ: “Top 5 công cụ AI giúp bạn viết content nhanh hơn” – từ ChatGPT đến Canva AI, mỗi mục đều giải quyết một nhu cầu cụ thể.
Phù hợp với blog hoặc TikTok listicle, cấu trúc này tận dụng xu hướng yêu thích danh sách của khán giả để kể chuyện sáng tạo. Thống kê giả định: Video dạng xếp hạng có thể tăng 20% thời gian xem so với nội dung thông thường. Mẹo: Số hóa từng mục (1, 2, 3…) và kết thúc bằng CTA “Bạn thích công cụ nào nhất?”
MẪU:
Mọi người thích danh sách! Nó dễ theo dõi, cung cấp giải pháp nhanh chóng và khiến người xem muốn lưu lại để áp dụng.
Ví dụ: “Top 5 công cụ AI giúp bạn làm content nhanh hơn!” Giới thiệu: Bạn muốn tiết kiệm thời gian khi sáng tạo nội dung? Đây là những công cụ AI tốt nhất… Danh sách: + ChatGPT – Viết content trong 30 giây. + Canva AI – Thiết kế nhanh chóng mà không cần kỹ năng đồ họa. + Leonardo AI – Tạo hình ảnh nghệ thuật cực chất. – Kết luận: Hãy thử nghiệm và cho tôi biết công cụ nào bạn thích nhất! Ứng dụng: Danh sách công cụ, mẹo vặt, so sánh sản phẩm, xếp hạng trend. |
Tâm lý học và công nghệ trong công thức viết kịch bản storytelling
Để tạo ra một kịch bản thực sự chạm đến khán giả, công thức viết kịch bản storytelling không thể bỏ qua hai yếu tố quan trọng: tâm lý học và công nghệ. Kết hợp cả hai không chỉ nâng cao chất lượng nội dung mà còn giúp bạn tối ưu hiệu quả trên mọi nền tảng.
Hiểu tâm lý khán giả là bước đầu tiên để kể chuyện hay. Nhà tâm lý học Jerome Bruner từng khẳng định con người ghi nhớ thông tin qua câu chuyện tốt hơn 22 lần so với dữ liệu khô khan. Điều này có nghĩa là một kịch bản giỏi phải đánh vào cảm xúc – như tò mò, căng thẳng hay thỏa mãn. Ví dụ, mở đầu bằng câu hỏi “Bạn có biết 90% nội dung thất bại vì thiếu điều này không?” ngay lập tức kích thích dopamine, khiến người xem muốn tìm hiểu thêm. Khi áp dụng cách làm content storytelling, hãy tập trung vào “pain points” của khán giả – như nỗi sợ nội dung không ai xem – rồi dẫn dắt họ đến giải pháp qua câu chuyện của bạn.
Công nghệ, đặc biệt là AI, đang cách mạng hóa nghệ thuật kể chuyện. Các công cụ như ChatGPT hay Jasper có thể tạo bản nháp kịch bản trong 30 giây, giảm 50-70% thời gian sáng tạo. Một case study thực tế: Một TikToker Việt đã dùng MidJourney để tạo hình ảnh minh họa cho câu chuyện “24 giờ sống không điện thoại”, kết hợp cấu trúc Fichtean, đạt 1,5 triệu view. Tuy nhiên, rủi ro là nếu không chỉnh sửa thủ công, nội dung AI có thể thiếu cảm xúc hoặc không phù hợp văn hóa địa phương. Bí quyết là dùng công nghệ làm nền tảng, rồi thêm dấu ấn cá nhân để tăng lượt xem video.
Sự kết hợp giữa tâm lý học và công nghệ mang lại lợi thế cạnh tranh rõ rệt. Hãy thử phân tích khán giả bằng TikTok Insights để hiểu họ thích gì, rồi dùng AI xây dựng ý tưởng ban đầu – bạn sẽ thấy nội dung không chỉ hay mà còn viral.
Cách tối ưu hóa kịch bản storytelling cho từng nền tảng
Để công thức viết kịch bản storytelling phát huy tối đa hiệu quả, bạn cần điều chỉnh nó theo từng nền tảng, tận dụng đặc điểm riêng để kể chuyện hay và tăng tương tác. Dưới đây là cách triển khai thực tế cho các kênh phổ biến.
Trên TikTok và Instagram Reels, thời gian chú ý chỉ khoảng 8 giây (Adweek 2024), nên cấu trúc Fichtean là lựa chọn tối ưu. Bắt đầu bằng hook mạnh như “Tôi suýt mất tất cả vì một sai lầm” để thu hút ngay lập tức. Một TikToker Việt đã dùng công thức này cho thử thách “48 giờ không ngủ”, kết hợp hiệu ứng âm thanh kịch tính, đạt 2 triệu view trong 72 giờ. Bí quyết là giữ kể chuyện video ngắn súc tích, đẩy cao trào nhanh và kết thúc bằng câu hỏi như “Bạn dám thử không?” để khuyến khích bình luận.
Với YouTube và blog, nơi khán giả sẵn sàng dành 5-15 phút, cấu trúc 3 hồi hoặc 7 điểm sẽ phát huy sức mạnh. Ví dụ, một vlogger chia sẻ “Hành trình từ 0 đến 1 triệu subscribers” với mở đầu hấp dẫn, xung đột (thất bại liên tục), và giải quyết (tìm ra chiến lược), đạt 500K view. Để tăng lượt xem video, hãy nhúng CTA cuối phần như “Đăng ký để học thêm mẹo!”. Nội dung dài cần chiều sâu và thông điệp rõ ràng để giữ chân khán giả.
Storytelling đa nền tảng (transmedia) là xu hướng hiện đại, kết hợp nhiều kênh để tạo trải nghiệm liền mạch. Ví dụ, Nike với “Just Do It” dùng teaser TikTok để gây tò mò, video YouTube kể chi tiết, và bài blog chia sẻ câu chuyện khách hàng. Cách tiếp cận này tăng 20-30% thời gian tương tác (ước lượng từ xu hướng 2025). Tại Việt Nam, Grab Tết 2024 đã áp dụng tương tự, đạt 10 triệu view trên YouTube. Hãy thử bắt đầu bằng cách áp dụng storytelling đa kênh: teaser ngắn trên TikTok, phần giữa trên YouTube, và kết luận trên blog.
Mỗi nền tảng có đặc trưng riêng, nhưng điểm chung là hiểu khán giả và tối ưu cách làm content storytelling. Sử dụng công cụ như Google Analytics hoặc TikTok Insights để phân tích sở thích, rồi điều chỉnh kịch bản cho phù hợp.
